OHAL-KHK İNTİHARLARI DEVAM EDİYOR

Haksızlığa uğrama ve çaresizlik düşüncesi işsizlik olgusu ile birleşince bireyler üzerinde olumsuz birçok soruna neden olmaktadır. Bireyin intihar eğiliminin artması da bu olumsuzluklardan biridir. Türkiye’de 20 Temmuz 2016 tarihinden sonra ilan edilen OHAL kapsamında bir milyonu aşan sayıda insan mağdur olmuştur. Bu kapsamda sadece işten atılan kamu emekçisi sayısı açığa alınanlar hariç tutulduğunda 115.473 kişi olarak açıklanmıştır. Son dönemlerde açığa alma ve işten atma işlemine maruz kalan kişilerde ve uzun süreli işsiz kalan kişilerde intihar vakaları ve intihar eğilimi yaygınlaşmıştır. Bu bilgi notunda OHAL Döneminde OHAL nedeniyle intihar edenlere ve OHAL KHK işsizliği nedeniyle intihar eğiliminde olanlara dair veriler sunulacaktır.

Dünya Sağlık Örgütü intihar eylemini “kişinin amacının bilincinde ve değişik derecelerde ölümcül amaçlı olarak kendine zarar vermesi” olarak tanımlamıştır. İntihar, intihar eylemi ve intihar girişimi olarak iki grupta ele alınmaktadır. İntiharlar ölümle sonuçlanır. İntihar girişimleri ise, bireyin kendisini yok etmek, zarar vermek, zehirlemek amacıyla gerçekleştirdiği intihara yönelik, ölümcül olmayan tüm “istemli” girişimleri kapsamaktadır (Harmancı, 2015).

TÜİK intihar istatistiklerine göre uzun süreli işsizlik veya ekonomik nedenlerle geçim zorluğu özellikle erkekler için önemli bir intihar nedenidir. Bir gece ansızın, herhangi bir hazırlığı olmadan aniden işsiz bırakılan yüzbinlerce kişi sosyal dışlanma, sosyal ilişkilerin bozulması, aile içi ilişkilerin bozulması ve göç gibi sorunlara ek olarak en temel geçim kaynaklarında mahrum bırakılmıştır. Buna ek olarak itibarsızlaştırılıp suçluluk psikolojisi ile başbaşa bırakılan binlerce insanın içerisinde intihar eden, intihar girişimine teşebbüs eden veya intihar eğilimi olan kişiler olmaktadır.

Gereç-Yöntem

---

1-      Bu çalışma kapsamında OHAL Döneminde OHAL nedeniyle intihar edenlere ilişkin verilere dair 1 Ocak 2018 tarihine kadar “medyaya yansıyabilen” intihar vakalarının analizi yapılacaktır.

2-      Medyada görünür olan intiharlara dair intihar edenlerin meslekleri, intihar ettikleri dönemler, intihar ettikleri yerler ve yaklaşık yaş grupları derlenmiştir.

3-      Darbe günü ve müteakip 5 gün şüpheli ölümler bu kapsamda değerlendirilmemiştir[1].

4-      İşsiz bırakılan yüzbinlerce işsiz yurttaşın uzun dönemli ve kendine özgü işsizlik koşulları nedeniyle intihar eğilimine dair görüşleri KESK tarafından yürütülen 10 Şubat-15 Mart 2017 tarihleri arasında yaklaşık 5.000 ihraç edilen kişi ile e-anket kapsamında derlenmiştir.

5-      İşsizlik dolayısıyla “intihar eğilimi” bizzat bu ifadeyi kullanan işsizleri kapsamaktadır. “sığıntı olma, çaresiz kalma, hak arayacak bir yolun olmaması vb nedenlerle 1) “psikolojik tedavi gördüğünü ifade eden” 2) Psikolojik Bozukluk yaşadığını ifade edenler” ve 3) Psikolojik sıkıntı yaşadığını ifade edenler intihar eğilimini pekiştiren değerlendirmeler olarak “Psikolojik Bozukluk/Sıkıntı Yaşadığını İfade Edenler” başlığında ele alınmıştır.

6-      Konu ile ilgili rapor ve diğer çalışmaların özetleri de bu kapsamda değerlendirilecektir.

7-      OHAL Döneminde; OHAL nedeniyle intihar edenlere ilişkin verilere dair 1 Ocak 2018 tarihine kadar medyaya yansıyabilen intihar vakalarının sayısı 43’dir. İntihar eden 4 kişi, bir yakını tutuklu/ihraç/açıkta olduğu için bu veriye dahil edilmiştir.

8-      OHAL uygulamaları nedeniyle intihar edenlerin 24’ü 2016 yılında, 19’u 2017 yılında intihar etmiştir.

9-      İntihar edenlerin 20’si emniyet mensubu, 6’sı öğretmendir. Mesleki olarak diğer intihar eden kişilerin meslekleri, imam, infaz koruma memuru, kaymakam, savcı, yarbay gibi meslekleri de içermiştir.

10-   İntihar eden 43 kişinin 40’ı erkektir.

11-   İntihar eden 43 kişinin 26’sı evli olup bu kişilerin 46 çocuğu olduğu tespit edilmiştir. Medeni durumu tespit edilemeyen kişi sayısı 11, bekar sayısı 5 ve 1 kişi de nişanlı.

12-  İntihar edenlerin dışında intihar girişiminde bulunan OHAL mağdurları ve ihraçlar bulunmaktadır[2]. İntihar girişimlerine dair nicel bir değerlendirme yapabilmek için yeterli veri bulunmamaktadır.  Ayrıca ihraç edildikten sonra yeni başladığı işte, iş kazası ve benzeri nedenlerle yaşamlarını yitirenler veya ihraç edilmesinin etkisiyle başlayan süreçlerden kaynaklı yaşam yitimleri de mevcuttur[3].

Sonuç olarak OHAL-KHK uygulamaları sonucunda intihar eden ve bu intiharı medyaya yansıyan kişi sayısı 43 olarak tespit edilmiştir. Yani OHAL uygulamaları bir intihar nedeni olarak gözlemlenmiştir.

İntihar vakaları genellikle ihraç ve açığa alma dönemlerine yakın dönemlerde yaşanmıştır.

İntihar vakalarında “Emniyet çalışanlarının” belirgin ağırlığı bulunmaktadır.

İntihar vakalarının önemli bir kısmı cezaevlerinde gerçekleştirilmiştir.

OHAL’in olumsuz etkilediği kişilerin ailelerinde de intihar vakaları görülmektedir.

30 yaş ve üzeri olanların intihar edenler içerisinde önemli bir ağırlığı bulunmaktadır.

Henüz intihar etmemiş ama OHAL-KHK mağduru olan önemli sayıda insan intihar eğilimindedir. KESK İhraç Araştırmasına katılanların % 0,5’i OHAL-KHK uygulamaları nedeniyle bu yönde beyanda bulunmuştur. Genel olarak ihraç edilen sayısına genelleştirildiğinde 450-500 arası kişinin bu eğilimde olduğu ifade edilebilir.

Yaklaşık 6.000-6.500 kişinin ise OHAL-KHK kaynaklı psikolojik sorunları nedeniyle sıkıntı yaşadığı ifade edilmektedir.

Hem ihraç edilenler hem intihar edenler içerisinde baskın cinsiyet erkektir.

OHAL HUKUKSUZLUĞU YAŞAM HAKKINI DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE İHLAL ETMEKTEDİR.

 Raporun tümüne ve kaynakçasına erişmek için linki tıklayınız.

[1] Örn: https://www.yenisafak.com/gundem/fetonun-kamuflajli-emniyet-muduru-intihar-etti-2499002

[2] http://www.afyonhaber.com/feto-den-ihrac-edilen-eski-memur-intihar-girisiminde-bulundu/151162/

[3] http://www.posta.com.tr/khk-ile-issiz-kalan-ogretmen-insaatta-calisirken-oldu-haberi-1296187