REFERANDUMDA 2. MADDENİN 132 MİLYON TL MALİYETİ VAR.

Bir Maddesinin Net Maliyeti yaklaşık 100.000 asgari ücret eden Olan Referandum...

Geri kalmış ve geliştiğini sanan ülkelerin çoğunda yasa değişikliklerinin, genelde içerikleri konuşulmadan bir grup tarafından değişikliği yapılır. Aslında yapılan değişik-lik, önceden esaslı tartışması yapılmamış, başka bir "değişikliğin değişikliği" olabilmektedir. Türkiye gibi ülkelerde ise bunun kadar olmasa da yapılmayan şey, değişikliğin net maliyetinin ne olacağına dair herhangi bir tartışmanın yapılmamasıdır. Bu kadar uygun tartışma zemini varken tartışılmaması da ancak tembellikle açıklanabilir. 

Meclis ve Cumhurbaşkanı süreçlerinden sonra 11 Şubat 2017’de Resmi Gazete’de yayınlanan 6771 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlandı. İyi de oldu. Değişikliklerin neleri kapsadığını merak eden büyük bir kitle vardı. Şimdi tüm kamuoyu bu metni didikleyerek inceliyor. Ona göre de kararını sandığa yansıtacak.

YSK referandum tarihi olarak 16 Nisan 2017 tarihini duyurdu. Şimdi ilk iş seçmen kayıtlarının kontrolü ve sandık güvenliği için gereken önlemlere girişmek. Memleket, “hayır ve şer” olarak gördüğü seçeneklerin altına “tercih mührünü” basacak. 17 Nisan şafağında dertleri bu kadar girift olan memleket, sonuç ne olursa olsun “sihirli değnek yemiş gibi düzelmeyecek.” İşsizlik, enflasyon, döviz-faiz sorunları, yoksullaşma, yaygın toplumsal ve siyasal şiddet…  gibi uzayıp giden sorunlar çözüm bekliyor olacak. Ancak tarihi bir refere-randum sürecine girilmişken en az yapılan şey, ilgili kanun maddeleri ve bu maddelerin maliyetleri üzerinde kimseden ses çıkmaması. Örneğin bu yasa ve nihayetinde anayasa değişikliği ile değişecek "tabelaların bile maliyeti" asgari ücretin 1404 TL olduğu memlekette dudak uçuklatıcı olacaktır. 

Bir yazıda tüm maddelerin maliyeti ortaya konulamaz. Ayrıca “değişiklik” iyi bir şeyse maliyetine katlanırız da denilebilir. Bu kısacık yazıda 6771’in 2. Maddesi için minimum maliyet hesabı çıkarılmaya çalışılmıştır. Maddeye göre “2709 sayılı Kanunun 75 inci maddesinde yer alan “beşyüzelli” ibaresi “altıyüz” şeklinde değiştirilmiştir.” Buradan yapılan düzenleme ile milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarıldığı ifade edilmektedir. 6771’in diğer bazı maddeleriyle görevleri azalan Meclis’in vekil sayısının artışının gerekçeleri ayrıca ifade edilebilir. Bütün bunlar bir yana bırakıldığında, 2017 yılı verileriyle her bir ek vekilin yıllık gideri 528.000 TL’dir.  Bu değer toplamda 50 vekil ve bir seçim dönemi için 132.000.000 Türk Lirası eder. Yani referandumda hayır çıkmazsa sadece bu maddenin maliyeti 132 milyon gibi görünüyor. Bunun toplam bütçe içindeki ağırlığı 2017 yılı bütçesini esas alırsak yüzde 1 bile değildir. 

  

	Millet Vekili Maaşı	1. Danışmanı	2. Danışmanı	Sekreteri	Diğer Maliyetler	Toplam Maliyetler
Aylık Maaş Maliyeti (2017)	17.000	6.000	6.000	5.000	10.000	44.000
Yıllık Maliyet (2017)	204.000	72.000	72.000	60.000	120.000	528.000
Bir Seçim Dönemi Maliyeti (2017)	1.020.000	360.000	360.000	300.000	600.000	2.640.000
Anayasa ile Gelen Ek 50 Vekilin Toplam Maliyeti	51.000.000	18.000.000	18.000.000	15.000.000	30.000.000	132.000.000

Karar kıymetli yurttaşlarındır, maliyet de öyle, o da yurttaşlarındır. Bu maddenin an itibariyle yurttaş başına düşen maliyeti bir kapiçinodan daha düşüktür. Ama kimisi çok sevdiği birine kapiçino da ısmarlamayı tercih edebilir. Kimisi de zaten içmiyoruz diye bilir... Maliyeti hesaplanamayan maddelerin maliyetini maliye çıkarsın... yada işinden atılan maliyeci akademisyenler bu nazarla bir nazariye hazırlasın...